Gözden Kaçırmayın

Modern Yaşamın Sessiz Tehlikesi: Dikkat ErozyonuModern Yaşamın Sessiz Tehlikesi: Dikkat Erozyonu

Bilim dünyası, özellikle Long COVID (Uzun COVID) ve bazı kronik hastalıklarda yaşam kalitesini ciddi şekilde düşüren "beyin sisi" olarak bilinen zihin bulanıklığının ardındaki önemli moleküler mekanizmayı ortaya koyan çığır açıcı bir araştırmaya imza attı. 2025 yılında yayınlanan çalışma, bu semptomun altında yatan "sessiz nöroinflamasyonun" bir göstergesi olarak beyinde spesifik bir reseptörün yoğunluğunda artış tespit etti.


Sessiz Nöroinflamasyon ve Beyin İçindeki Fırtına


Kronik gün içi zihin bulanıklığı veya yaygın adıyla beyin sisi; odaklanma güçlüğü, unutkanlık, düşünce hızında yavaşlama ve zihinsel yorgunluk gibi belirtilerle kendini gösteriyor. Bu durumun temel nedenlerinden biri, merkezi sinir sisteminde akut bir enfeksiyon olmaksızın süregelen düşük seviyeli bir iltihabi süreç olan "sessiz nöroinflamasyon" olarak gösteriliyor. Bu süreç, beyin bağışıklık hücrelerinin aşırı aktivasyonu, kan

  • beyin bariyerinin geçirgenliğinin bozulması ve oksidatif stres yoluyla nöronlar arasındaki iletişimi bozabiliyor.


  • AMPA Reseptör Yoğunluğundaki Çarpıcı Artış


    Araştırmanın en dikkat çekici bulgusu, Yokohama City Üniversitesi'nden Prof. Takuya Takahashi liderliğindeki ekibin, geliştirdikleri yeni bir PET görüntüleme tekniği ile Long COVID'li 30 bireyin beyinlerinde, sağlıklı bireylere kıyasla yaygın ve belirgin bir "AMPA reseptör (AMPAR) yoğunluğu artışı" gözlemlemesi oldu. AMPAR'lar, öğrenme, hafıza ve hızlı bilgi işlemeden sorumlu kritik reseptörlerdir. Çalışmada, bu artışın şiddeti ile hastaların bilişsel testlerdeki performans düşüklüğü arasında doğrudan bir ilişki saptandı.


    Enflamasyon ile Doğrudan Bağlantı


    Daha da önemlisi, artmış AMPAR yoğunluğu, yüksek seviyelerde iltihabi belirteçler ile ilişkilendirildi. Bu bulgu, bağışıklık sisteminin uzun süreli aşırı aktivasyonunun, nöronal iletişimi bozarak beyin sisi semptomlarına yol açtığını düşündürüyor. Araştırmacılar, nöroinflamasyonun neden olduğu bu "AMPAR hiperaktivitesinin", beyindeki bilgi işleme sürecini "bulandırdığını" öne sürüyor.


    Teşhis ve Tedaviye Yönelik Umut Işığı


    Bu keşif, beyin sisinin objektif olarak teşhis edilebilmesi için potansiyel bir biyobelirteç sunması açısından büyük önem taşıyor. Çalışmada kullanılan görüntüleme tekniğinin, Long COVID'li hastaları yüksek bir doğrulukla ayırt edebildiği belirtiliyor. Bulgular ayrıca, AMPAR fonksiyonunu düzenleyecek ilaçların, bu rahatsız edici semptomları hafifletmek için yeni bir tedavi yolu olabileceğine işaret ediyor. Uzmanlar, mevcut durumda altta yatan enflamasyonu azaltmaya yönelik anti

  • enflamatuar beslenme, stres yönetimi, düzenli uyku ve hafif egzersiz gibi yaşam tarzı müdahalelerinin önemini vurguluyor.